Randells aquarium
Leestijd: 5 minuten
In 2012 exploiteerde Randell, een vriend van mij, al zo’n dertig jaar een stoffig boekwinkeltje in het centrum van een naburige stad. Er stonden geen bestsellers op de planken, maar over vrijwel elke complottheorie die ooit was bedacht had hij wel een titel op voorraad. Op een gemiddelde dag stapten er zo’n vijftien klanten naar binnen. Veel boeken gingen er echter niet over de toonbank; de meeste klanten kwamen er om hun nieuwste theorieën te ventileren. Het maakte Randell niet uit, want hij had geen groot inkomen nodig en zijn werk was zijn hobby. In die periode bleek dat het winkelpand groot onderhoud behoefde; de dakpannen waren poreus en het houtwerk rot. Hoewel het een kostbare operatie zou worden, besloot Randell nog wat dieper in de buidel te tasten en het interieur eveneens een opknapbeurt te geven. Dat zou de aantrekkingskracht van de winkel ten goede komen, waardoor hij de kosten op den duur terug zou kunnen verdienen. Blikvanger zou een centraal in de winkel geplaatst aquarium van zesduizend liter worden.
‘Wát ga je in de winkel zetten?’ vroeg ik.
‘Een aquarium, voorzien van een duurzaam, innovatief watersysteem.’
‘Met welk doel?’
‘Het hebben van een unique selling point.’
‘Huh?’
‘Om me te onderscheiden van de concurrerende boekwinkels.’
‘Maar waarom een aquarium? Je verkoopt boeken.’
‘Omdat hier vroeger een eetgelegenheid gevestigd was, befaamd vanwege haar verse kreeft.’
‘Ga je kreeften houden?’
‘Nee.’
‘Vissen?’
‘Nee, er komt alleen aqua in het aquarium.’
Bij sommige mensen – klanten van Randell – leefde de theorie dat de CIA ooit met zijn brein had geknoeid en op dit soort momenten was ik geneigd dat te geloven.
Na jaren van ontkenning, moest Randell een half jaar geleden toegeven dat de katalyserende werking van het inmiddels groene water was achtergebleven bij zijn verwachtingen en dat het tot op heden niet had bijgedragen aan een beter winkelklimaat. In een poging alsnog meer reuring rondom het aquarium te realiseren, plaatste hij een ideeënbus op de toonbank en vroeg hij zijn klanten om input. Over twee van de negen ingediende voorstellen was hij zeer enthousiast. Het ene behelsde een wisselende foto-expositie, voor de kunstminnende klant; het andere de plaatsing van een sjoelbak met drankenkabinet, voor de sportieve klant. Ik heb Randell altijd een warm hart toegedragen en daarom heb ik me tot het uiterste ingespannen om hem te laten inzien waarom zijn aquarium-project, met of zonder accessoires, kansloos was. Helaas wilde zijn kwartje maar niet vallen, totdat ik op het idee kwam een vergelijking te trekken met dat andere onzalige project, de Nieuwe Bierkaai.
Aan het terugbrengen van het water in Hulst lagen destijds namelijk dezelfde gedachten ten grondslag. Ook daar wilde men het winkelklimaat verbeteren, meer leven in de brouwerij brengen en het heden verbinden met het verleden. Anno 2018 ligt er echter een dooie bak vol groene drab, waar de mensen in een wijde boog omheen lopen. De reden dat het plan niet heeft gewerkt, is dat men het principe vorm volgt functie heeft genegeerd. In vroeger tijden was er water in Hulst, omdat er behoefte was aan water in Hulst. Het was praktisch om goederen per schip van en naar de binnenstad te vervoeren. Om die reden werd er een havenkanaal aangelegd om doorheen te varen en een haven om in aan te meren. Op de kades ontstond bedrijvigheid die voortvloeide uit de noodzaak goederen te laden en te lossen, aan- en af te voeren, op te slaan en te verhandelen. Op strategische plaatsen, daar waar men de behoefte had het water over te steken, werden bruggen gebouwd.
Het contrast met de huidige situatie is groot. Er zijn nu zo veel mogelijkheden om aan de andere kant van het water te komen, dat ze wegens plaatsgebrek twee bruggen aan elkaar hebben moeten plakken. Om de aantrekkelijkheid van het water te vergroten, dat (heel ironisch) zelf de aantrekkelijkheid van de omgeving had moeten vergroten, worden er binnen afzienbare tijd twee pop-ups gerealiseerd: een foto-expositie en een ijsbaan met winterbar. Heel leuk, maar met het water heeft het niets te maken, dat ligt maar in de weg. Daarom was het terugbrengen van het water in zijn huidige vorm een slecht idee.
Randell keek wat sip, maar snapte eindelijk hoe de vork in de steel stak.
‘Dus eigenlijk moet ik een functie toekennen aan het aquarium.’
‘Het is de omgekeerde wereld, maar beter een functie achteraf dan helemaal geen functie.’
‘En het moet overeenstemmen met de aard van mijn winkel?’
‘Inderdaad.’
Zijn gezicht klaarde op.
‘O, maak je geen zorgen Edwin. Met vier weken heb ik het gebrek verholpen.’
Hij keek zo opgetogen dat ik mijn hart alweer vasthield. Hij ging zijn klanten toch geen gekke dingen laten doen in dat aquarium?
Maar Randell liet niets los, gooide zijn zaak een maand dicht en opende daarna een dierenspeciaalzaak in aquariumvissen. En dat is echt gebeurd.
