Leestijd: 7 minuten

09-01-2025

Op dinsdag 26 oktober 2010 verdween Ploegstra van de aardbodem en de dader - vergeef me mijn cynisme - ligt misschien wel op het kerkhof. Schoonvader Buijck werd namelijk onmiddellijk door zowel zijn vrouw als dochter verdacht, maar hij overleed in 2016, zonder dat het in de tussenliggende jaren tot een officiële verdenking door de politie was gekomen. Er is zelfs helemaal niemand in deze zaak ooit door de politie officieel verdacht. Dat suggereert dat de dader heel geraffineerd en zorgvuldig te werk is gegaan. Gezien de in deel 1 vertelde voorgeschiedenis, lijkt dit niet Buijcks talent te zijn geweest. Als je hier de enorme mankracht die de recherche op de zaak heeft gezet bij optelt, kun je redelijkerwijs aannemen dat er niets belastends tegen Buijck gevonden is, omdat hij niets met de verdwijning te maken heeft gehad. In feite ontbrak zelfs zijn motief. Ik geloof heus wel dat Buijck zijn schoonzoon graag een pak slaag had willen geven om de pikorde te herstellen en een einde te maken aan zijn overspelige gedrag, maar ontvoering en moord staan daar niet mee in verhouding.

De naam van de IJzendijkse ondernemer Evert de Clercq - drugsbaas naar men zegt - zong ook een tijd rond in IJzendijke. De Clercq ging om met de in 2005 verdwenen drugscrimineel John Heijboer uit Breskens, was bevriend met Ploegstra en werd in België veroordeeld tot twintig jaar gevangenisstraf wegens betrokkenheid bij de in 2012 gepleegde ‘Kasteelmoord’ op Stijn Saelens uit Wingene (B). Saelens werd na een kleine twee weken gevonden en was dus aanvankelijk ook spoorloos verdwenen. Eén en één is twee, zou je zeggen. Of drie in dit geval. Feit is echter dat in Zeeuws-Vlaanderen iedereen elkaar kent en je elkaar steeds weer tegenkomt: De Clercq kende twee vermisten voordat hij zelf aan een dergelijk delict meewerkte; de laatst bekende minnares van de verdwenen Ploegstra had jaren eerder een relatie met de verdwenen Heijboer; en mijn ex datete mijn belastingadviseur, die de ex was van haar fysiotherapeute, die ik kende van de banenzwemuurtjes in de Vliegende Vaart. Zo werkt dat in Zeeuws-Vlaanderen. Uit niets is echter De Clercqs betrokkenheid gebleken bij de verdwijning van Ploegstra, en uit niets Ploegstra's betrokkenheid bij de zaken van De Clercq. Het forensisch grondonderzoek dat het coldcaseteam in 2019 in de tuin van De Clercqs hotel De Vier Heemskinderen liet uitvoeren, was dan ook vooral bedoeld om het hardnekkige gerucht te ontzenuwen dat het lichaam van Ploegstra zich daar bevond.

Dat brengt me op de plaats waar de daders - kan ook enkelvoud zijn - het lichaam van Ploegstra verborgen kunnen hebben. Vanaf het moment dat hij werd overmeesterd, hadden de daders in elk scenario - ongeacht hun identiteit of opdrachtgever - dezelfde belangen, uitdagingen en mogelijkheden. Je kunt wederom het principe van de speltheorie gebruiken om in te schatten welke keuzes zij hebben gemaakt. De drie locaties waar het coldcaseteam de grond heeft laten onderzoeken, liggen wat mij betreft niet voor de hand. De belangen van de daders waren namelijk de volgende.

• Ze moesten zo snel mogelijk weg van de plaats-delict, waar het weldra zou wemelen van de politie.
• Ze moesten Ploegstra onderweg in bedwang kunnen houden.
• Passanten mochten geen argwaan koesteren.
• Ze moesten zo snel mogelijk een veilige plek bereiken.
• De plek moest geschikt zijn om Ploegstra er om het leven te brengen en te verbergen.

Als je rekening houdt met de specifieke kenmerken van Zeeuws-Vlaanderen, zijn dit logische keuzes. Hoewel het niet strikt noodzakelijk is, kun je het beste een gesloten bestelbus gebruiken: niemand ziet wat er achterin gebeurt en er is ruimte om het slachtoffer met meerdere mensen in bedwang te houden. Als minimale afstand tot de plaats-delict zou ik 5 kilometer aanhouden en als maximale afstand 15. Een landbouwschuur of loods op privéterrein is ideaal als veilige plek. Een loods op een van de vele kleinschalige bedrijventerreintjes in de regio kan ook.

Ik licht hier enkele punten van toe. Daders willen de risico's graag controleren. Hoe langer je reist, hoe groter de kans dat er iets onderweg iets onverwachts gebeurt. Aangezien je niet met een gemolesteerde man achterin de auto betrapt wilt worden vanwege een routinecontrole, aanrijding of autopech, kun je de reisafstand beter beperken. Het is ook verstandig om aan de Nederlandse kant van de grens te blijven, en niet alleen omdat er ook in 2010 regelmatig grenscontroles werden gehouden. De verstandhouding tussen de Belgen en Nederlanders in het grensgebied is namelijk lang niet zo goed als de meeste mensen denken. (Daar kun je in mijn artikel Patiënt nul alles over lezen.) De termen kl**t-Hollander en kl**t-Belg worden zeker in het verkeer vaak gebezigd. Hierdoor valt een Nederlandse auto in België en een Belgische auto in Nederland per definitie op. Overigens is de afstand van Nummer Eén tot de grens meer dan 15 kilometer, wat een ander criterium was. Hoewel er natuurgebieden in de omgeving zijn die geschikt lijken voor het uitvoeren van morbide plannen, denk ik niet dat de daders zich daar de tijd zouden hebben gegund om het lichaam zo grondig te verbergen dat het na veertien jaar nog steeds niet is gevonden. De gebieden zijn namelijk wel stil, maar juist daardoor val je op. Ik heb dat in deel 1 uitgelegd.

Als je in Zeeuws-Vlaanderen snel van de openbare weg af wilt zijn en in alle verborgenheid een moord wilt plegen en het lichaam wilt verbergen, moet je in een van de talloze, vaak grote schuren of loodsen zijn, die in de akkers of aan de randen staan. Aan de oorspronkelijke uitvalswegen van dorpjes vind je er ook vele; in kleiner formaat, maar even geschikt. Als je over zo’n locatie kunt beschikken - loodsen kun je ook huren - is er niets gemakkelijker dan er je auto naar binnen te rijden en je voornemens uit te voeren.

Dit gezegd hebbende, geloof ik niet dat Ploegstra daar is. Het is althans niet mijn eerste gedachte. Ik heb een sterkere theorie. En dat vertel ik in Deel 3 - De verborgen boodschap in de krantenknipsels

Schuren en loodsen op 'eilandjes' in de akkers

(slechts ter illustratie)